Chăm sóc người già bị gãy xương không chỉ đơn giản là xử lý cơn đau mà còn cần sự kiên nhẫn, kiến thức và phối hợp chặt chẽ giữa người thân và nhân viên y tế. Gãy xương ở người cao tuổi dễ gây ảnh hưởng đến khả năng vận động, tâm lý và sức khỏe toàn diện nếu không được chăm sóc đúng cách. Trong đó, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng giúp người bệnh phục hồi nhanh, hạn chế biến chứng và nâng cao chất lượng sống. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách chăm sóc người già bị gãy xương thông qua thực đơn hợp lý, lựa chọn thực phẩm phù hợp và các lưu ý cần thiết trong quá trình hồi phục.
Chăm sóc người già bị gãy xương nên và không nên ăn gì
Chăm sóc người già bị gãy xương không chỉ phụ thuộc vào hỗ trợ từ bác sĩ, bên cạnh đó cần phải xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp để thúc đẩy quá trình phục hồi xương. Vì thế, dinh dưỡng đóng vai trò không thể thiếu trong việc hỗ trợ tái tạo mô xương, củng cố hệ miễn dịch và cải thiện thể trạng chung. Khi xảy ra gãy xương, cơ thể cần một lượng lớn dưỡng chất, đặc biệt là ở người già, đối tượng có khả năng hấp thụ và chuyển hóa dinh dưỡng đã suy giảm. Vì vậy, việc lập kế hoạch dinh dưỡng, ăn đầy đủ, dễ tiêu và giàu dưỡng chất là yếu tố then chốt giúp xương nhanh lành và phòng ngừa biến chứng.
Chăm sóc người già bị gãy xương qua chế độ ăn uống khoa học
Những thực phẩm nên ăn để mau lành vết thương
Nên lựa chọn thực phẩm phù hợp mỗi ngày. Một chế độ ăn đúng không chỉ giúp xương mau lành mà còn tăng cường sức đề kháng, giảm viêm và hạn chế biến chứng sau chấn thương. Dưới đây là một số thực phẩm nên ăn cho người bệnh cần bổ sung:
Ưu tiên các thực phẩm giàu canxi như sữa, sữa chua, phô mai và cá hồi, đặc biệt là các loại cá ăn được cả xương. Rau lá xanh đậm (như cải bó xôi, bông cải xanh), trái cây tươi (nhất là trái cây giàu vitamin C như cam, bưởi, kiwi) và ngũ cốc nguyên hạt cũng rất cần thiết cho quá trình tái tạo mô xương.
Bổ sung thêm protein thông qua các nhóm thực phẩm như: Trứng, hạnh nhân, ức gà, thịt bò, bông cải xanh, cá ngừ, các loại cá, tôm, đậu phộng,…
Một lưu ý không nên bổ sung quá nhiều protein dễ khiến cơ thể bị thiếu hụt canxi. Vì vậy, cần cân bằng giữa các nhóm thực phẩm với nhau trong quá trình chăm sóc người bị gãy xương.
Những thực phẩm không nên ăn
Bên cạnh những thực phẩm tốt cho quá trình hồi phục xương nên bổ sung thì người bệnh cần chú ý kiêng những thực phẩm sau để không gây ảnh hưởng đến thời gian lành vết thương:
Kiêng trà, cà phê: Trong trà và cà phê có nhiều caffeine sẽ làm giảm khả năng hấp thụ canxi của cơ thể và làm chậm quá trình lành xương.
Kiêng rượu và đồ uống có cồn: Những loại thức uống này sẽ khiến quá trình lành xương bị chậm đi. Ngoài ra đồ uống có cồn dễ làm bạn bị say và có nguy cơ ngã gây chấn thương nặng hơn.
Hạn chế hút thuốc: Người thường xuyên hút thuốc có thời gian bình phục lâu hơn so với người không hút thuốc. Nguyên nhân do các chất trong thuốc lá khiến lưu lượng máu đến xương bị thay đổi và làm quá trình hồi phục xương lâu hơn bình thường.
Chăm sóc người già bị gãy xương những lưu ý về dinh dưỡng và vận động
Chăm sóc người già bị gãy xương không chỉ dừng lại ở điều trị y tế, mà còn đòi hỏi người chăm sóc chú ý kỹ lưỡng đến cả chế độ ăn uống và khả năng vận động phục hồi. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng giúp hỗ trợ quá trình phục hồi hiệu quả hơn:
Khéo léo trong chuẩn bị bữa ăn: Ưu tiên món mềm, dễ tiêu, ít dầu mỡ. Nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày để người bệnh hấp thu tốt hơn và tránh cảm giác đầy bụng.
Không để người bệnh bỏ bữa: Tình trạng chán ăn thường xảy ra ở người lớn tuổi. Vì thế người chăm sóc cần động viên, thay đổi món ăn linh hoạt, đảm bảo đủ dưỡng chất mỗi ngày.
Khuyến khích vận động nhẹ: Sau khi vùng xương gãy đã được cố định và cho phép bởi bác sĩ, người bệnh nên được vận động nhẹ nhàng như tập co duỗi tay chân, ngồi dậy hoặc đi lại có hỗ trợ. Điều này giúp lưu thông máu, phòng tránh teo cơ và loét do nằm lâu.
Chăm sóc người già bị gãy xương, có nên mổ không, bao lâu thì lành
Trong quá trình chăm sóc người già bị gãy xương, bệnh nhân đa phần có nhiều thắc mắc xoay quanh vấn đề có nên phẫu thuật không? Quyết định mổ hay không cần dựa vào nhiều yếu tố như: Vị trí xương bị gãy, mức độ di lệch của xương, khả năng phục hồi, bệnh nền và thể trạng tổng quát của người bệnh.
Người già bị gãy xương có nên mổ không, bao lâu thì lành vết thương
Người già bị gãy xương có nên mổ không
Đối với người già, phẫu thuật có thể mang lại nhiều lợi ích nếu được chỉ định đúng giúp cố định xương chắc chắn, giảm đau sớm, rút ngắn thời gian nằm bất động, từ đó hạn chế nguy, teo cơ và trầm cảm do mất khả năng vận động. Vì vậy, việc quyết định có nên mổ hay không cần được bác sĩ chấn thương chỉnh hình đánh giá kỹ lưỡng phối hợp cùng bác sĩ lão khoa.
Người chăm sóc không nên tự đưa ra quyết định, mà cần dựa trên tư vấn chuyên môn từ bác sĩ và sự cân nhắc của người nhà bệnh nhân để tránh rủi ro, đảm bảo an toàn cho người bệnh. Quyết định có nên mổ hay không cần đánh giá kỹ lưỡng bởi các bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp người bệnh tránh biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, loét tì đè hoặc teo cơ do bất động kéo dài. Do đó, người nhà cần tham khảo ý kiến từ bác sĩ và không tự quyết định.
Gãy xương ở người già bao lâu thì lành
Theo quy trình liền xương, thời gian lành xương ở người già thường kéo dài hơn so với người trẻ do quá trình tái tạo mô xương bị chậm lại và ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố sức khỏe nền. Trung bình, người bị gãy xương cần từ 8 đến 12 tuần để bắt đầu hình thành khung xương ổn định. Tuy nhiên, với các trường hợp nghiêm trọng, đa chấn thương hoặc có bệnh nền như loãng xương, tiểu đường, thời gian phục hồi có thể kéo dài từ 3 đến 6 tháng, thậm thời gian có thể lâu hơn.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ lành xương bao gồm:
- Vị trí và mức độ gãy xương (gãy kín, gãy hở, có di lệch…)
- Tình trạng dinh dưỡng và khả năng vận động
- Mức độ tuân thủ điều trị và chăm sóc tại nhà
- Các bệnh lý đi kèm: loãng xương, tim mạch, tiểu đường
Vì vậy, trong quá trình chăm sóc cần kiên nhẫn và theo dõi sát sao. Bổ sung đầy đủ dưỡng chất, hỗ trợ vận động đúng thời điểm và tái khám định kỳ là những yếu tố giúp rút ngắn thời gian phục hồi một cách an toàn.
Phương pháp phục hồi chức năng khi chăm sóc người già bị gãy xương
Phục hồi chức năng là một trong những yếu tố then chốt trong quá trình chăm sóc người bệnh. Việc này không chỉ giúp rút ngắn thời gian điều trị mà còn hạn chế biến chứng như teo cơ, cứng khớp hay mất khả năng vận động lâu dài. Trong suốt hành trình hồi phục, vai trò của người chăm sóc là cực kỳ quan trọng. Sự kiên nhẫn, đồng hành và hỗ trợ đúng cách sẽ tạo nền tảng vững chắc giúp người lớn tuổi vượt qua giai đoạn khó khăn một cách an toàn và hiệu quả.
Lưu ý về dinh dưỡng và vận động khi chăm sóc người già bị gãy xương
1. Dùng nhiệt (chườm lạnh, chườm nóng)
Trong những ngày đầu sau chấn thương, chườm lạnh giúp giảm đau, sưng và ngăn ngừa viêm tại vùng xương bị gãy. Sau giai đoạn cấp tính, có thể chuyển sang chườm nóng để tăng tuần hoàn máu, làm mềm cơ và hỗ trợ phục hồi chức năng tốt hơn. Khi chăm sóc , cần chú ý thời gian và cách chườm đúng để đảm bảo an toàn.
2. Tập vận động khớp
Ngay khi được bác sĩ cho phép, người bệnh nên thực hiện các bài tập vận động khớp nhẹ nhàng, bắt đầu từ vùng không bị gãy đến gần vùng bị thương. Việc này giúp duy trì độ linh hoạt, giảm nguy cơ cứng khớp và teo cơ, một phần không thể thiếu trong quá trình chăm sóc người già bị gãy xương.Khi tập luyện, người bệnh nên thực hiện bài tập co duỗi khớp, tốc độ mỗi lần co duỗi là 45 giây, mỗi lần tập 10 - 15 phút, ngày 4 - 6 lần. Người bệnh có thể tập vận động khớp từ ngày thứ 3 sau mổ hoặc sau bó bột.
3. Tập đi
Tập đi là bước tiến quan trọng trong phục hồi chức năng. Tùy mức độ tổn thương, có thể bắt đầu tập đi với khung tập, nạn tập hoặc xe đẩy hỗ trợ. Việc tập đi cần có sự giám sát và hướng dẫn từ chuyên viên phục hồi chức năng hoặc có người thân bên cạnh để đảm bảo đúng kỹ thuật và an toàn cho người bệnh.
4. Massage
Nên massage thường xuyên ổ gãy xương liền khớp, chỉ xoa nắn nhẹ nhàng bằng tay, không dùng các loại dầu cao, cồn hoặc thuốc xoa bóp để xoa vào các khớp. Lưu ý, cần tránh tác động trực tiếp lên vùng xương gãy. Trong quá trình chăm sóc người bệnh bị gãy xương, massage nên được thực hiện bởi người có chuyên môn để đảm bảo hiệu quả và tránh rủi ro.
Chăm sóc người già bị gãy xương là một quá trình toàn diện, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chế độ dinh dưỡng, phục hồi vận động và theo dõi y tế sát sao. Một kế hoạch chăm sóc đúng cách không chỉ giúp người bệnh giảm đau, nhanh chóng phục hồi mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như teo cơ, loãng xương, hoặc suy giảm sức khỏe toàn thân. Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp hỗ trợ toàn diện sức khỏe và tinh thần trong việc chăm sóc người thân cao tuổi, "Ông Bà Tôi" chính là nơi để bạn có thể an tâm gửi gắm và đồng hành cùng hành trình phục hồi sức khỏe.
