Viêm gan virus B mạn tính là một trong những bệnh lý gan phổ biến và nguy hiểm, đặc biệt đối với người cao tuổi. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, suy gan, thậm chí ung thư gan. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về viêm gan virus B mạn tính, giúp người cao tuổi và người chăm sóc hiểu rõ hơn về bệnh, cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả.
1. Viêm Gan Virus B Mạn Tính Là Gì?
Viêm gan virus B mạn tính là tình trạng nhiễm virus viêm gan B (HBV) kéo dài trên 6 tháng. Khi virus xâm nhập vào cơ thể, nó tấn công tế bào gan, gây viêm và tổn thương gan. Nếu không được kiểm soát kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành xơ gan, suy gan hoặc ung thư gan.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 296 triệu người trên toàn cầu đang sống chung với viêm gan B mạn tính, trong đó tỷ lệ người cao tuổi mắc bệnh ngày càng gia tăng do hệ miễn dịch suy yếu theo tuổi tác.
2. Nguyên Nhân Và Con Đường Lây Nhiễm
Viêm gan virus B lây nhiễm qua các con đường chính sau:
- Lây qua đường máu: Truyền máu, dùng chung kim tiêm, xăm hình, châm cứu không đảm bảo vô trùng.
- Lây từ mẹ sang con: Phụ nữ mang thai nhiễm virus HBV có thể truyền bệnh cho con trong quá trình sinh nở.
- Lây qua đường tình dục: Quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm bệnh.
Người cao tuổi có nguy cơ cao mắc bệnh do hệ miễn dịch suy giảm, đồng thời có thể đã tiếp xúc với virus trong quá khứ mà không được chẩn đoán kịp thời.
3. Triệu Chứng Của Viêm Gan Virus B Mạn Tính
Viêm gan B mạn tính thường diễn biến âm thầm, ít triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Một số dấu hiệu cảnh báo bao gồm:
- Mệt mỏi kéo dài
- Chán ăn, buồn nôn
- Đau tức vùng hạ sườn phải
- Vàng da, vàng mắt
- Nước tiểu sẫm màu
- Phân nhạt màu
Khi bệnh tiến triển nặng, người bệnh có thể gặp các triệu chứng nghiêm trọng hơn như cổ trướng (bụng phình to do tích tụ dịch), xuất huyết tiêu hóa, hoặc rối loạn tâm thần do suy gan.
4. Biến Chứng Nguy Hiểm Của Viêm Gan B Mạn Tính
Nếu không được điều trị kịp thời, viêm gan B mạn tính có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm:
- Xơ gan: Tế bào gan bị tổn thương nặng, thay thế bằng mô xơ, làm suy giảm chức năng gan.
- Suy gan: Gan không còn khả năng thực hiện các chức năng quan trọng như lọc máu, sản xuất protein, và đào thải độc tố.
- Ung thư gan: Viêm gan B mạn tính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư gan, đặc biệt ở người cao tuổi.
5. Chẩn Đoán Và Điều Trị Viêm Gan B Mạn Tính
Chẩn đoán
Để chẩn đoán viêm gan B mạn tính, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm HBsAg: Xác định sự hiện diện của virus HBV trong cơ thể.
- Xét nghiệm HBV-DNA: Đo lượng virus trong máu.
- Xét nghiệm chức năng gan: Đánh giá mức độ tổn thương gan.
- Siêu âm gan: Phát hiện các dấu hiệu xơ gan hoặc ung thư gan.
Điều trị
Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị dứt điểm viêm gan B mạn tính, nhưng các biện pháp sau có thể giúp kiểm soát bệnh hiệu quả:
- Thuốc kháng virus: Như Tenofovir, Entecavir giúp ức chế sự nhân lên của virus.
- Thuốc tăng cường miễn dịch: Interferon giúp cải thiện hệ miễn dịch, chống lại virus.
- Theo dõi định kỳ: Người bệnh cần tái khám thường xuyên để đánh giá tiến triển của bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị.
6. Phòng Ngừa Viêm Gan B Mạn Tính
Để phòng ngừa viêm gan B mạn tính, người cao tuổi và người chăm sóc cần lưu ý:
- Tiêm phòng vaccine viêm gan B: Đây là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất.
- Không dùng chung vật dụng cá nhân: Như dao cạo râu, bàn chải đánh răng.
- Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su để giảm nguy cơ lây nhiễm.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm và điều trị kịp thời nếu nhiễm virus.
7. Lời Khuyên Cho Người Cao Tuổi Và Người Chăm Sóc
Người cao tuổi cần chú ý đến chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh để tăng cường sức khỏe gan:
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ.
- Tránh rượu bia và các chất kích thích.
- Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga để tăng cường sức đề kháng.
- Người chăm sóc cần đồng hành cùng người cao tuổi trong quá trình điều trị, động viên tinh thần và hỗ trợ thực hiện các chỉ định của bác sĩ.
Tóm Lại
Viêm gan virus B mạn tính là bệnh lý nguy hiểm, đặc biệt đối với người cao tuổi. Hiểu rõ về bệnh, cách phòng ngừa và điều trị sẽ giúp bảo vệ sức khỏe gan, ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Hãy chủ động tiêm phòng vaccine, kiểm tra sức khỏe định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh để phòng tránh viêm gan B hiệu quả.
Nguồn tham khảo:
1. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): Viêm gan B
2. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec: Viêm gan B mạn tính có nguy hiểm không?
3. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC):Viêm gan B