Nhồi máu cơ tim cấp (Acute Myocardial Infarction - AMI) là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở người cao tuổi. Việc nhận biết sớm triệu chứng, nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.
1. Nhồi Máu Cơ Tim Cấp Là Gì?
Nhồi máu cơ tim xảy ra khi một phần cơ tim bị tổn thương hoặc hoại tử do không được cung cấp đủ máu. Nguyên nhân phổ biến nhất là do động mạch vành bị tắc nghẽn bởi mảng xơ vữa hoặc cục máu đông.
1.1. Nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim
Xơ vữa động mạch vành: Lớp mỡ tích tụ trên thành động mạch, làm hẹp lòng mạch, giảm lưu lượng máu đến tim.
- Huyết khối: Cục máu đông hình thành trong động mạch vành, làm tắc nghẽn dòng máu.
- Huyết áp cao: Gây áp lực lớn lên thành động mạch, làm tổn thương mạch máu.
- Béo phì, tiểu đường, rối loạn lipid máu: Làm tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa và huyết khối.
- Hút thuốc lá, căng thẳng kéo dài: Làm tổn thương thành mạch, thúc đẩy quá trình xơ vữa.
1.2. Triệu chứng
- Đau ngực dữ dội: Cảm giác bóp nghẹt, đau lan đến cánh tay, cổ, hàm hoặc lưng.
- Khó thở, hụt hơi: Thường kèm theo cảm giác mệt mỏi đột ngột.
- Chóng mặt, buồn nôn, đổ mồ hôi lạnh.
- Cảm giác hồi hộp, tim đập nhanh hoặc không đều.
2. Những Ai Dễ Bị Nhồi Máu Cơ Tim Cấp?
- Người trên 60 tuổi.
- Bệnh nhân tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn lipid máu.
- Người có tiền sử gia đình bị bệnh tim mạch.
- Người có lối sống ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh.
- Người thường xuyên căng thẳng, hút thuốc lá hoặc uống rượu bia nhiều.
3. Cách Xử Lý Khi Gặp Cơn Nhồi Máu Cơ Tim
- Gọi cấp cứu ngay (115) để được hỗ trợ kịp thời.
- Giúp bệnh nhân nằm yên, tránh vận động mạnh.
- Nhai một viên aspirin (nếu không dị ứng) để giảm nguy cơ hình thành cục máu đông.
- Sử dụng nitroglycerin (nếu đã được bác sĩ kê đơn trước đó).
- Theo dõi nhịp thở và ý thức của bệnh nhân, nếu ngừng thở, cần thực hiện hô hấp nhân tạo (CPR) nếu có kỹ năng.
4. Cách Phòng Ngừa Nhồi Máu Cơ Tim Ở Người Cao Tuổi
4.1. Duy trì chế độ ăn lành mạnh
- Tăng cường thực phẩm tốt cho tim mạch: Rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, cá béo (cá hồi, cá thu), dầu thực vật (dầu ô liu, dầu hạt lanh), các loại hạt.
- Hạn chế thực phẩm gây hại: Mỡ động vật, thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán, đồ ngọt, muối, rượu bia.
- Chia nhỏ bữa ăn để giảm gánh nặng cho tim và hệ tiêu hóa.
4.2. Tập luyện thường xuyên
- Đi bộ nhanh, bơi lội, yoga giúp cải thiện sức khỏe tim mạch.
- Duy trì ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần để kiểm soát huyết áp, mỡ máu và cân nặng.
4.3. Kiểm tra sức khỏe định kỳ
- Kiểm tra huyết áp, mỡ máu, điện tim mỗi 6 - 12 tháng/lần.
- Nếu có bệnh nền (tiểu đường, cao huyết áp), cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.
4.4. Kiểm soát căng thẳng và giấc ngủ
- Hạn chế căng thẳng, lo âu kéo dài bằng các phương pháp như thiền, nghe nhạc, đọc sách.
- Đảm bảo ngủ đủ giấc (7 - 8 tiếng mỗi đêm) để cơ thể được phục hồi.
5. Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?
Người cao tuổi nên đi khám ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu:
- Đau tức ngực kéo dài hoặc tái phát nhiều lần.
- Khó thở, mệt mỏi, chóng mặt không rõ nguyên nhân.
- Tim đập nhanh, không đều.
- Phù chân, sưng mắt cá chân do suy tim tiềm ẩn.
Tóm Lại
Nhồi máu cơ tim cấp là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở người cao tuổi. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát bệnh bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ và thực hiện các biện pháp can thiệp kịp thời khi cần thiết.
